Ο Ιωάννης Γ. Συκουτρής , Καρδαμυλίτης στην καταγωγή, γεννήθηκε στην Σμύρνη το 1901. Φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή και ήδη από την τρίτη τάξη του Γυμνασίου ήταν λάτρης της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας και φιλοσοφίας , συνέτασσε φιλοσοφικούς διαλόγους στα Αρχαία Ελληνικά και δημοσίευε άρθρα σε φιλολογικά περιοδικά.
Το 1919 γράφτηκε στην Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας . Το 1922 τελείωσε με άριστα τις σπουδές του και το 1924 διορίσθηκε βοηθός του Φιλοσοφικού Σπουδαστηρίου της Σχολής. Από το 1925 έως το 1929 συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας, όπου δημοσίευσε την διδακτορική του διατριβή με θέμα την γνησιότητα του επιτάφιου του Δημοσθένη, αποσπώντας την αποδοχή και τον θαυμασμό των καθηγητών του αλλά και των εγκυρότερων ευρωπαϊκών φιλολογικών κύκλων.
Το 1930 ανακηρύσσεται παμψηφεί υφηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για την έδρα της κλασσικής φιλολογίας. Σε ηλικία μόλις 30 ετών ήταν από τους κορυφαίους Έλληνες φιλόλογους της εποχής του με ευρύ ερευνητικό έργο και επιστημονική εργασία διεθνούς αναγνώρισης. Το 1933 του προτάθηκε η έδρα της κλασσικής φιλολογίας του πανεπιστημίου της Πράγας αλλά δεν την αποδέχθηκε. Στόχος του ήταν να βοηθήσει τους Νεοέλληνες να προσεγγίσουν τον κόσμο της Αρχαίας Ελλάδας, απορρίπτοντας την τυπολατρία και την σχολαστικότητα των προκατόχων του. Ήταν εντυπωσιακή η μεταδοτικότητα του ως καθηγητή και οι παραδόσεις του συγκέντρωναν ευρύ κύκλο παρακολουθούντων.
Το 1931 η κυβέρνηση Βενιζέλου με υπουργό Παιδείας τον Γεώργιο Παπανδρέου, αποφάσισε να εκδώσει όλα τα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων με μετάφραση στην απλή καθαρεύουσα και συνοπτικό πρόλογο σε κάθε έργο, με τον γενικό τίτλο «Ελληνική Βιβλιοθήκη» υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία σε ομόφωνη απόφασή της ανέθεσε το έργο στον υφηγητή Ιωάννη Συκουτρή. Η υλοποίηση του φιλόδοξου σχεδίου ξεκίνησε το 1933 με δύο έργα : το «Συμπόσιον» του Πλάτωνα με εισαγωγή και μετάφραση Ι. Συκουτρή και το « Περί Ποιητικής» του Αριστοτέλη με εισαγωγή επίσης δική του. Η έκδοση των έργων το 1934 απέσπασε διθυραμβικά σχόλια από διεθνούς φήμης φιλόλογους και γενικά από τους ανθρώπους του πνεύματος στην Ελλάδα, που αναγνώριζαν την ικανότητα του Συκουτρή να εμβαθύνει και να αποδίδει την Πλατωνική σκέψη με απλότητα χάρη και ευκρίνεια στην μετάφραση.
Ατυχώς στα επόμενα χρόνια ξέσπασε μια έντονη, αήθης και χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο , πολεμική εναντίον του Ι. Συκουτρή που συνδεόταν με την συντηρητική πολιτική στροφή της Ελλάδας την εποχή εκείνη και την προσπάθεια ορισμένων κύκλων να μην αναγορευθεί ως καθηγητής της κλασικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας κατά την εκλογή του 1936. Κατηγορήθηκε ως διαβολέας και υβριστής της ηθικής των Αρχαίων Ελλήνων από μη επιστημονικούς φορείς και συλλόγους για τα σχόλια του στην εισαγωγή του Συμποσίου του Πλάτωνα. Βέβαια , η συντριπτική μερίδα του πνευματικού κόσμου της Ελλάδας και το Υπουργείο Παιδείας υπερασπίσθηκαν το έργο του Συκουτρή προβάλλοντας την επιστημονικότητα του. Όμως οι συνεχείς επί τρία χρόνια κακόβουλες επιθέσεις εναντίον του κλόνισαν την υγεία του και τον οδήγησαν να δώσει τέλος στην ζωή του το 1937.
Δέκα χρόνια μετά ήρθε η δικαίωση . Σε φιλολογικό μνημόσυνο της «Νέας Εστίας» το 1947 εξήραν το έργο του ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος , ο Ν. Τωμαδάκης και ο Θ. Τσάτσος. Το 1949 η Ακαδημία Αθηνών εκδίδει ξανά το Συμπόσιο που είχε εξαντληθεί από το πρώτο χρόνο, χωρία καμιά περικοπή.
Το σύντομο αλλά λαμπρό φιλολογικό έργο του Ιωάννη Συκουτρή είναι μια πολύτιμη παρακαταθήκη της Ελληνικής κλασικής φιλολογίας. Σε ένδειξη τιμής η Βιβλιοθήκη της Ακαδημίας Αθηνών φέρει το όνομά του.
Παραθέτουμε το ποίημα του Κωστή Παλαμά « στο θάνατο του Συκουτρή»
Του αρχαίου λόγου τέλεια τρανοσύνη
Με τη δική σου την καρδιά και τη νοημοσύνη
Και με του λόγου ρύθμιζες συχνά την ομορφάδα
Τη γλώσσα που, κι αρχαία και νέα πάντα είναι, ζει η Ελλάδα.
Όμως , πως ήρθε ξαφνικά της νιότης σου τη χάρη
Χάρος να σβήσει σαν ψαλμού λειτουργικό τροπάρι
Πως είναι τα κρίματα που δεν μπορεί να τα πιστέψει
Κανείς να τα συλλογιστεί και να τα μνημονέψει.
Αλλά και εάν χάθηκε ο ψαλμός
Πάντα άσβεστος ακόμα
Κι’ άλιωτος μένει , σα να βγαίνει απ΄ το δικό σου στόμα.
Και με τα αρχαία τα γράμματα και με τα νέα τα λόγια
Σου πρέπουνε δοξάσματα και μοιρολόγια.
Πηγές: ΚΑΡΔΑΜΥΛΑ εκδ. Αρίων (κείμενα Π.Μ)
ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ ( Η ζωή του 1901-1937) Δ. Αλικανιώτης , εκδ. Κάκτος
ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΚΑΡΔΑΜΥΛΙΤΕΣ ΚΟΡΥΦΑΙΟΙ ΔΙΑΝΟΗΤΕΣ Στ. Σκανδάλη ,2003
«Με φιλίαν παντοτινήν και άδολην» ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΣΥΚΟΥΤΡΗ
ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΤΟΥ. Επιμέλεια Ελένη Ράμφου Εκδ. Μορφωτικού Ιδρύματος
Εθνικής Τραπέζης 2014.